Jongeren met gescheiden ouders

Vanaf mei 2014 is een klankbordgroep ingesteld van professionals die zich richten op de rol van de advocaat in een scheiding met kinderen. Deze klankbordgroep vertegenwoordigt het voor de ‘kindvriendelijke advocaat’ relevante veld: een multidisciplinaire achtergrond van juristen, gedragsdeskundigen, omgangsbemiddelaars, onderzoeksinstanties, opleiders, beleidsmakers, ervaringsdeskundigen ouders en ervaringsdeskundige kinderen. Dit onderzoek is voortgekomen uit overleg van de klankbordgroep met de Kinderombudsman. de Kinderombudsman 13 Gedragsregels In de Advocatenwet zijn regels opgenomen omtrent het gedrag en de deskundigheid van een advocaat. Behartiging van de belangen van de cliënt staat voorop. In de Advocatenwet wordt geen specifieke aandacht besteed aan de behartiging van de belangen van het kind van de cliënt. In artikel 10a lid 1 sub b staat opgenomen dat de advocaat partijdig dient te zijn bij de behartiging van de gerechtvaardigde belangen van zijn cliënt. Hierbij wordt dus niet gesproken over de belangen van een eventuele derde, zoals het kind. In de gedragsregels uit 1992 staat in regel 5 dat het belang van de cliënt bepalend dient te zijn voor de wijze waarop de advocaat zijn zaken moet behandelen. Ook hier wordt niet gesproken over de belangen van bijvoorbeeld het kind van de cliënt. Ten slotte mag de advocaat zich, volgens regel 7 niet bezighouden met de behartiging van de belangen van twee of meer partijen indien de belangen van deze partijen tegenstrijdig zijn. In de relatie tussen een kind en de ouder kan het voorkomen dat het belang van het kind tegenstrijdig is met het belang van de ouder. Hieruit volgt dat de advocaat van een van de ouders zich niet zonder meer mag bezighouden met de belangen van het kind in een procedure.

De vereniging van Familierecht Advocaten Scheidingsmediators (hierna: vFAS) heeft gedragsregels opgesteld voor de familierechtadvocaat in de hoedanigheid van scheidingsmediator. 40 In deze gedragsregels staat dat de vFAS-advocaat in de hoedanigheid van mediator passende aandacht dient te besteden aan emotionele en relationele aspecten bij de partners en, indien toepasselijk, hun kinderen. Ook dient deze advocaat of mediator passende aandacht te besteden aan het bevorderen van de onderlinge communicatie. De vFAS heeft een commissie gedragsregels ingesteld die op dit moment werken aan gedragsregels voor de vFAS-advocaat mediator die optreedt als advocaat. Ten slotte heeft de Raad voor Rechtsbijstand een gedragscode geschreven voor advocaten in het personen- en familierecht. 41 De advocaat dient zijn cliënt te overtuigen van de noodzaak van een constructieve, oplossingsgerichte benadering. Hij ontmoedigt een opvatting waarbij een familiezaak wordt beschouwd als een zaak die gewonnen of verloren kan worden. De advocaat maakt duidelijk dat de belangen en rechten van kinderen in het licht van verantwoordelijk ouderschap worden behandeld. Financiële belangen worden niet vermengd met andere belangen en rechten van kinderen, waaronder met name het recht op omgang. Alleen advocaten die op basis van gefinancierde rechtsbijstand echtscheidingszaken behandelen moeten zich houden aan de gedragscode van de Raad voor Rechtsbijstand. Uit vorengaande blijkt dat er al gedragsregels zijn opgesteld waarin de advocaat wordt opgeroepen de belangen van het kind niet uit het oog te verliezen en zijn cliënt te stimuleren toe te werken naar een duurzame oplossing. Maar alleen de gedragsregels uit de Advocatenwet gelden voor alle advocaten die echtscheidingszaken behandelen. En juist in deze gedragsregels staat niets opgenomen over het belang van kinderen. Zoals de Kinderombudsman al aangaf, zijn er advocaten die het gevecht met de andere ouder aangaan waardoor het kind uiteindelijk de dupe wordt. Om latere schade bij kinderen te voorkomen is het belangrijk dat het belang van het kind voorop gezet wordt in alle familiezaken.